Quan điểm về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi đánh bài 52 lá

Điều 321 Bộ luật hình sự hiện hành quy định về tội đánh bạc: “1. Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm...”.

Thực tiễn địa phương chúng tôi thường phát sinh các vụ án đánh bạc bằng hình thức chơi bài tây (loại bài 52 lá), còn gọi là chơi “bài cào” (theo cách gọi địa phương), cụ thể như sau: theo cách chơi này thì có một người sẽ đứng ra làm cái cho 01 hoặc nhiều người chơi tham gia đặt cược bằng tiền, mỗi người chơi (kể cả người làm cái) được chia 03 lá bài, sau đó đếm nút, ai có số nút cao thì người đó sẽ thắng và được người làm cái trả số tiền tương ứng với số tiền đặt cược và kết thúc xong một ván bài.

Ví dụ: A là người làm cái cho B, C và D chơi trong một ván bài (trong đó B, C mỗi người đặt cược số tiền 5.000.000 đồng, riêng D đặt cược 100.000 đồng) và giữa B, C và D không cá cược với nhau (địa phương gọi là đá ngang) và cũng không biết số tiền đặt cược của từng người. Kết quả là A thua và phải trả cho B, C và D số tiền tương ứng mà họ đã đặt cược. Sự việc bị cơ quan chức năng phát hiện thu giữ số tiền 20.200.000 đồng của 04 người tại nơi chơi bài (trong đó số tiền của A là: 10.100.000 đồng; B: 5.000.000 đồng, C: 5.000.000 đồng và D: 100.000 đồng).

Vấn đề đặt ra ở đây là cách tính số tiền dùng để đánh bạc của A, B, C và D để truy cứu trách nhiệm hình sự như thế nào? Hiện có hai quan điểm khác nhau về vấn đề này:

- Quan điểm thứ nhất: căn cứ vào Điểm a, Khoản 3 và Điểm a Khoản 4 Điều 1 Nghị quyết số 01/2010/NQ-HĐTP, ngày 22 tháng 10 năm 2010 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn một số quy định về tội đánh bạc và tổ chức đánh bạc của Bộ luật hình sự cho rằng trường hợp này là nhiều người cùng tham gia đánh bạc với nhau nên xác định tổng số tiền dùng để đánh bạc đối với A, B, C và D là: 20.200.000 đồng và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với 04 người này.

- Quan điểm thứ hai: cũng căn cứ vào hướng dẫn của Nghị quyết nêu trên nhưng cho rằng xuất phát từ cách chơi loại “bài cào” này tại địa phương thì những người chơi hoàn toàn độc lập với nhau, chỉ đặt cược và ăn thua với người làm cái, giữa họ không có cá cược ăn thua với nhau, nếu 01 trong số họ không tham gia thì không ảnh hưởng gì đến những người chơi còn lại nên không thỏa mãn dấu hiệu “đánh bạc với nhau” như hướng dẫn của Nghị quyết và như vậy việc xác định số tiền dùng để đánh bạc đối với mỗi người để truy cứu trách nhiệm hình sự cũng khác nhau, cụ thể:

+ A: 20.200.000 đồng;

+ B: 10.000.000 đồng;

+ C: 10.000.000 đồng;

+ D: 200.000 đồng.

Và những người theo quan điểm thứ hai cũng cho rằng nếu không có yếu tố định tội khác thì D không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc vì số tiền A và D dùng để đánh ở ván bài này chỉ là 200.000 đồng. Ngoài ra, trong ví dụ trên giả sử B và C đặt cược số tiền rất lớn với A mà buộc D phải chịu trách nhiệm hình sự với tất cả số tiền dùng để đánh bạc của A, B, và C là không phù hợp.

Qua tình huống pháp lý và quan điểm xử lý khác nhau phát sinh thực tế từ địa phương công tác, người viết rất mong nhận được sự quan tâm, trao đổi của đồng nghiệp làm công tác áp dụng pháp luật nhằm đảm bảo cho việc giải quyết vụ án hình sự đúng pháp luật không làm oan người vô tội và cũng không bỏ lọt tội phạm./.

                                                                             Trần Việt Tuấn