VKSND thị xã Ngã Năm ban hành Kiến nghị phòng ngừa vi phạm trong tranh chấp dân sự họ, hụi, biêu, phường

Trong thời gian vừa qua, thông qua các công tác thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành, Viện kiểm sát nhân dân thị xã Ngã Năm đã quan tâm, chú trọng, tăng cường công tác kiến nghị đối với các vi phạm pháp luật trong hoạt động tư pháp của các cơ quan tư pháp và kiến nghị các cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật.

Trong năm 2022 và đầu năm 2023 Tòa án thị xã Ngã Năm đã thụ lý, giải quyết 19 vụ, việc liên quan tranh chấp hợp đồng góp hụi, với 34 đương sự trên các xã, phường thị xã Ngã Năm.

Về lĩnh vực hình sự, Viện kiểm sát đã thụ lý kiểm sát 03 tin báo tố giác tội phạm lĩnh vực hụi có 24 bị hại và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tổng số tiền bị chiếm đoạt hơn 3 tỷ đồng.

Qua nghiên cứu các vụ, việc trên cho thấy việc chơi hụi trên địa bàn thị xã Ngã Năm với quy mô  ngày càng lớn, có tính chất phức tạp và có nhiều trường hợp tổ chức hụi để cho vay lãi nặng,  có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản,. Hầu hết hình thức thỏa thuận về dây hụi là bằng lời nói hoặc giao kết bằng văn bản viết tay, không có xác nhận của hụi viên hay chính quyền địa phương. Thông thường thì chủ hụi sẽ lập và giữ sổ hụi, nên khi có tranh chấp xảy ra mà không có lợi cho chủ hụi thì chủ hụi sẽ không giao nộp cho Tòa án hoặc thậm chí có thể tiêu hủy sổ hụi, còn hụi viên chỉ biết đóng tiền cho chủ hụi mà không được giữ bất kỳ giấy tờ gì có liên quan đến dây hụi mà mình tham gia. Thực tế này đã làm cho việc xác minh, đánh giá chứng cứ của các cơ quan pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án vô cùng phức tạp, không đúng với bản chất thực tế của giao dịch, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của hụi viên. Thời gian qua, việc vỡ hụi xảy ra nhiều nơi, phát sinh nhiều vụ kiện về dân sự gây ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình trật tự trị an xã hội ở địa phương.

        Nhận thấy, nguyên nhân phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật trên là do chủ hụi không thực hiện việc thông báo đến Ủy ban nhân dân xã, phường nơi cư trú về việc tổ chức dây hụi theo quy định tại khoản 1, Điều 14, Nghị định 19/2019 của Chính phủ về hụi họ, biêu, phường đối với các trường hợp tổ chức dây hụi có giá trị từ 100 triệu đồng trở lên và trường hợp tổ chức từ hai dây hụi trở lên để địa phương theo dõi, quản lý. Bên cạnh đó, hoạt động hụi vừa qua tại các địa phương diễn ra tự phát. Người tham gia chơi hụi biết chủ hụi có uy tín nên tự tìm đến tham gia chơi, không theo quy định của pháp luật. Chủ hụi chỉ đưa ra những thông tin liên quan đến dây hụi cho người chơi biết như: số lượng hụi viên trong dây hụi, phần hụi, lãi hụi, kỳ mở hụi, hoa hồng cho chủ hụi. Vì vậy, khi chủ hụi đưa ra thông tin gian dối về người lĩnh hụi để chiếm dụng hoặc chiếm đoạt tiền góp hụi của hụi viên thì hụi viên không biết để kịp thời ngăn cản, đòi lại tài sản. Hậu quả của việc vỡ hụi, thường chủ hụi không còn tài sản nên khi giải quyết trong vụ án hình sự hoặc dân sự đều không có điều kiện thi hành án. Người tham gia chơi hụi hầu như mất trắng, dẫn đến hụi viên rơi vào tình cảnh khó khăn, nợ nần, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương.

Qua kết quả kiểm sát việc tuân theo pháp luật của Tòa án về việc thụ lý, giải quyết các vụ án dân sự trên lĩnh vực hụi và kiểm sát việc tiếp nhận nguồn tin báo của Công an thị xã Ngã Năm, Viện kiểm sát nhận thấy tình hình tổ chức hụi hiện nay ở một số xã, phường trên địa bàn thị xã Ngã Năm hầu hết các chủ hụi thuộc trường hợp phải thông báo bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân xã, phường nơi cư trú về việc tổ chức dây hụi theo quy định tại Điều 14 của Nghị định 19/2019/NĐ-CP ngày 19/02/2019 của Chính phủ nhưng chưa được thực hiện; vai trò quản lý nhà nước ở lĩnh vực này tại các Ủy bản nhân dân xã, phường trên địa bàn chưa được chú trọng quan tâm theo dõi nên dẫn đến xảy ra nhiều vi phạm pháp luật về hụi.

Điều 14 nghị định 19/NĐ-CP của Chính phủ về hụi, họ, biêu, phường quy định như sau:

    “ Thông báo về việc tổ chức dây họ:

    1. Chủ họ phải thông báo bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú về việc tổ chức dây họ khi thuộc một trong các trường hợp sau:

    a) Tổ chức dây họ có giá trị các phần họ tại một kỳ mở họ từ 100 triệu đồng trở lên;

    b) Tổ chức từ hai dây họ trở lên.

    2. Nội dung văn bản thông báo:

    a) Họ, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của chủ họ;

    b) Thời gian bắt đầu và kết thúc dây họ;

    c) Tổng giá trị các phần họ tại kỳ mở họ;

    d) Tổng số thành viên.

    3. Trường hợp thông tin về dây họ đã được thông báo theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này mà có sự thay đổi thì chủ họ phải thông báo bổ sung bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú về việc thay đổi đó.

   4. Chủ họ không thực hiện nghĩa vụ quy định tại khoản 1 Điều này thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định pháp luật”.

 Do đó, để bảo đảm phòng ngừa vi phạm pháp luật trong hoạt động hụi, họ, biêu, phường trên địa bàn thị xã Ngã Năm hoạt động đúng theo các quy định của pháp luật điều chỉnh, Viện kiểm sát nhân dân thị xã Ngã Năm đã ban hành kiến nghị số 87/KN-VKS, ngày 14/3/2023, kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng thực hiện một số nội dung như sau:

       -Bằng hình thức phù hợp, tổ chức tuyên truyền, phổ biến Nghị định 19/2019/NĐ-CP, ngày 19 tháng 02 năm 2019 của Chính phủ về hụi, họ, biêu, phường và các quy định pháp luật có liên quan về hụi cho Ủy ban nhân dân các xã, phường và quần chúng nhân dân trên địa bàn thị xã Ngã Năm.

- Chỉ đạo Ủy ban nhân dân các xã, phường tổ chức tiếp nhận, ra soát thống kê thông tin về hụi phát sinh trên địa bàn, đồng thời có biện pháp quản lý hoạt động chơi hụi đúng theo quy định tại Điều 14 và khoản 4 Điều 28 Nghị Định số 19/2019/NĐ- Cp của Cính phủ và kịp thời phản ánh dấu hiệu vi phạm pháp luật về hụi đến Cơ quan có thẩm quyền.

Lê Ngọc Niềm